اولین بار است که دانشمندان توانسته‌اند سلول های بنیادی خون انسان را در آزمایشگاه رشد بدهند. نتایج این پژوهش پیشرفتی چشمگیر در درمان سرطان محسوب می‌شود و می‌تواند نحوه درمان برخی انواع سرطان را بهبود دهد.

سلول های بنیادی می‌توانند راهی برای درمان سرطان باشند

به گزارش «نیوساینتیست»، دانشمندان موفق به ساخت سلول‌های بنیادین خون انسان در آزمایشگاه شده‌اند. به گفته آن‌ها، سلول‌های ساخته‌شده تاکنون فقط روی موش‌ها آزمایش شده‌اند؛ بااین‌حال هنگامی که این سلول‌ها به موش‌ها تزریق شدند، به‌طور مؤثری به «سلول‌های مغز استخوان عملکردی» تبدیل شده‌اند و سطوح مشابهی از کارایی را مانند آنچه هنگام پیوند سلول‌های خون بند ناف دیده می‌شود، نشان داده‌اند.

به انواع مختلف سلول‌های خونی تبدیل شوند." class="wp-image-1671224" srcset="https://static.digiato.com/digiato/2024/09/2024-09-03-12_22_14-Lab-grown-stem-cells-could-be-a-breakthrough-for-cancer-treatment-_-New-Scient-1-300x200.png.webp 300w, https://static.digiato.com/digiato/2024/09/2024-09-03-12_22_14-Lab-grown-stem-cells-could-be-a-breakthrough-for-cancer-treatment-_-New-Scient-1-350x233.png.webp 350w, https://static.digiato.com/digiato/2024/09/2024-09-03-12_22_14-Lab-grown-stem-cells-could-be-a-breakthrough-for-cancer-treatment-_-New-Scient-1.png.webp 771w" sizes="(max-width: 771px) 100vw, 771px">

مطالعات نشان داده‌اند درمان سرطان‌هایی مانند سرطان خون (Leukemia) و لنفوم (lymphoma) از طریق پرتودرمانی و شیمی‌درمانی می‌تواند سلول‌های خون‌ساز در مغز استخوان را از بین ببرد اما به گفته دانشمندان، با پیوند سلول‌های بنیادی، سلول‌های مغز استخوان و سلول‌های خونی سالم می‌توانند دوباره رشد کنند.

تاکنون موارد بسیاری از درمان بیماری‌ها ازجمله سرطان، به‌وسیله سلول‌های بنیادین بند ناف گزارش شده است. اگرچه بندناف منبع غنی از سلول‌های بنیادی محسوب می‌شود، درمان با کمک آن، با 2 مشکل مواجه است: تعداد موارد اهدای بند ناف محدود است و ممکن است بدن فرد گیرنده پیوند را رد کند.

روش جدید به محققان اجازه می‌دهد سلول‌های بنیادی را از خود بیمار تولید کنند؛ در این روش، مشکلات تأمین سلول‌های بنیادی برطرف می‌شود و خطر رد شدن پیوند توسط بدن بیمار کاهش می‌یابد.

رشد سلول‌های بنیادی خون انسان در آزمایشگاه

در این پژوهش، دانشمندان ابتدا سلول‌های خونی یا پوستی انسان را از طریق فرایندی به نام «برنامه‌ریزی مجدد»، به سلول‌های بنیادی پرتوان تبدیل کردند. «اندرو الفنتی»، دانشمند مؤسسه تحقیقاتی کودکان مرداک (MCRI) در ملبورن و یکی از پژوهشگران این مطالعه، او میگوید :

«این [روش] شامل فعال‌کردن موقتی 4 ژن است که منجر به بازگشت سلول‌های بیمار به مرحله اولیه توسعه می‌شود؛ مرحله‌ای که می‌توانند به هر نوع سلولی در بدن تبدیل شوند.»

مرحله دوم نیز شامل تبدیل سلول‌های پرتوان به سلول های بنیادی خونی است: «ما ابتدا هزاران توپ کوچک شناور از سلول‌ها با چندصد سلول در هر توپ ایجاد می‌کنیم سپس آن‌ها را هدایت می‌کنیم تا به‌صورت متوالی از حالت سلول‌های بنیادی به رگ‌های خونی سپس به سلول‌های خونی تبدیل شوند. این فرایند که «تمایز» نامیده می‌شود، حدود 2 هفته طول می‌کشد و طی آن، میلیون‌ها سلول خونی تولید می‌شود.»

در این پژوهش، سلول‌های ساخته‌شده به موش‌هایی که سیستم ایمنی نداشتند، تزریق شد و در ۵۰ درصد موارد، این سلول‌ها به سلول‌های مغز استخوان عملکردی تبدیل شدند. به گفته الفنتی، این اتفاق به این معناست که سلول‌های ساخته‌شده مانند سلول‌هایی که مغز استخوان سالم انسان تولید می‌کند، می‌توانند اکسیژن را حمل کرده و با عفونت‌ها مبارزه کنند:

«این توانایی منحصربه‌فردی در تولید انواع سلول‌های خونی برای مدت طولانی محسوب می‌شود که سلول‌ها [ساخته‌شده] را سلول های بنیادی خون تعریف می‌کند.»

درمان سرطان با کمک سلول‌های بنیادی

دکتر «عباس شفیعی» از دانشگاه کوئینزلند در بریزبن او میگوید این مطالعه «پیشرفتی شگرف» به‌سوی درمان‌های جدید برای سرطان خون محسوب می‌شود: «این کار قبلاً انجام نشده بود و پتانسیل زیادی برای آینده دارد.»

به گفته شفیعی، اگرچه این مطالعه نتایج قابل‌توجهی داشته، برای استفاده از این روش در کلینیک‌ها باید پس از اتمام آزمایش‌های حیوانی، تحقیقات زیادی نیز روی انسان‌ها انجام شود.

همچنین دکتر «سایمون کان» از دانشگاه فلیندرز در آدلاید، استرالیا، او میگوید مزیت کلیدی این روش عبارت از اینکه می‌توان آن را «منبعی تقریباً بی‌پایان» از سلول‌های بنیادی خون در نظر گرفت. بااین‌حال به گفته او، این کار براساس سلول‌های خونی یا پوستی انجام شده است و نرخ موفقیت و تنوع سلول‌های خونی بستگی به نوع سلول اولیه دارد:

«این امر نشان می‌دهد [این روش] درمان حتی در مرحله پیش‌بالینی روی موش‌ها نیز نتایج یکسانی ندارد و باید پیش از هر گونه آزمایش بالینی روی بیماران انسانی، برطرف شود.»

به‌طورکلی، ساخت سلول‌های بنیادی در آزمایشگاه گام مهمی به‌سوی بهبود درمان سرطان است اما همچنان راه زیادی برای تبدیل به روش درمانی بالینی در پیش دارد.

خبرکاو