روسیه تاکنون چند جت جنگنده تولید کرده است؟ پاسخ به این سوال دشوارتر از پاسخ به سوالات مربوط به نرخ تولید جت های جنگنده غربی است. در حالی که کمپانی های غربی مانند بوئینگ، لاکهید مارتین و داسو به طور علنی تعداد تولید خود را فاش می کنند، روسیه حداقل تا حدودی در این زمینه مخفی کاری می کند.

شایان ذکر است که روسیه دیگر هواپیماهای جنگنده زیادی صادر نمی کند. پس ، در حالی که این امر در درازمدت به صنعت این کشور لطمه می زند، احتمالاً به این معنی است که هر ظرفیت تولیدی می تواند بر تامین نیازهای روسیه متمرکز شود.

برآوردها از تولید جت جنگنده در روسیه

در حالی که تحریم های بین المللی تولید هواپیماهای غیرنظامی روسیه را به مقدار زیادی متوقف کرد، روسیه همچنان به تولید جت های جنگنده ادامه می دهد. با توجه به اقتصاد جنگی روسیه، احتمالاً تولید جت های جنگنده بر تولید هواپیماهای غیرنظامی و سایر هواپیماها اولویت دارد.

در حالی که تحریم‌ها ممکن است نتوانند تولید جت‌های جنگنده روسی را متوقف کنند، اما برای سخت‌تر کردن تولید، ایجاد مشکل بر سر راه زنجیره تامین، کاهش سرعت تولید، گاهی اوقات کاهش در کیفیت تولید و گران‌تر کردن جت‌ها موثر هستند.

بر اساس داده های جمع آوری شده توسط کانال تحلیل نظامی Binkov’s Battlegrounds، روسیه ۲۲ تا ۲۶ جت جنگی (شامل یک بمب افکن استراتژیک Tu-160M) در سال ۲۰۲۲ و ۲۹ تا ۵۰ جت جنگی جدید در سال ۲۰۲۳ (با یک بمب افکن استراتژیک Tu-160M) تولید کرده است.

بینکوف نتیجه می گیرد که تولید روسیه احتمالاً برای جبران تلفات Su-27 Flanker (و مشتقات) که تاکنون در جنگ اوکراین دیده شده کافی است.

هواپیمای نظامی تولید شده توسط روسیه	۲۰۲۲ (بر اساس آمار)	۲۰۲۳ (بر اساس آمار)	۲۰۲۳ (بر اساس آمار IISS)
Su-30SM	۴ تا ۶ فروند	۴ تا ۸ فروند	۲ فروند
Su-34/M	۸ تا ۱۰ فروند	۸ تا ۱۰ فروند	بیش از ۶ فروند
Su-35	۳ فروند	۸ تا ۱۰ فروند	۱۰ فروند
Su-57 Felon	۶ فروند	۸ تا ۱۱ فروند	نامشخص
Tu-160M	۱ فروند	۱ فروند	ذکر نشده
مجموع	۲۲ تا ۲۶ فروند	۲۹ تا ۵۰ فروند	بیش از ۱۸ فروند (به اضافه Tu-160Mها و Su-57 ها )

اندیشکده موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک (IISS) برآورد می کند که در سال ۲۰۲۳، نیروی هوایی روسیه (که معمولاً به عنوان VKS شناخته می شود) حداقل ۱۸ هواپیمای جنگی به اضافه تعداد نامعلومی Su-57 Felon دریافت کرده است.

در مقابل، لاکهید مارتین به تنهایی حدود ۱۵۶ جت جنگنده نسل پنجم در سال تولید می کند (از جمله بسیاری برای صادرات). جت های جنگنده غربی در حال تولید عبارتند از F-35، F-16، F-15EX، Dassault Rafale، Typhoon Eurofighter فرانسوی و Gripen سوئدی. تولید مجموع جت های جنگنده غربی در سال در محدوده ۲۶۰ جت جنگنده است.

برآورد IISS از تولید جت های جنگنده روسی دو فروند Su-30SM2 برای نیروی دریایی، حداقل شش بمب افکن Su-34M و ده هواپیمای جنگنده Su-35 بوده است.

در این مقاله آمده است که نیروی هوایی روسیه تعداد نامحدودی جنگنده چند منظوره Su-57 دریافت کرده است. همچنین این مقاله او میگوید چشم‌انداز روسیه برای تحقق برنامه‌های خود و تولید ۷۰ فروند Su-57 تا سال ۲۰۲۷ نامشخص و غیرقطعی است:

نرخ بالای استفاده از برخی از انواع هواپیماهای تاکتیکی باعث افزایش تقاضا برای تعمیر و نگهداری و پشتیبانی نیز شده و فشار بیشتری را بر این صنعت وارد می کند.

Su-34 های دریافت شده احتمالاً آخرین دسته از ۲۴ هواپیمای Su-34 هستند که در ژوئن ۲۰۲۰ سفارش داده شده اند. به نظر می رسد این یک نسخه میانجی بین Su-34M اصلی و مدرن سازی گسترده تر این هواپیما باشد. Su-35 دارای دو نوع دو سرنشینه بود.

نیروی هوایی بزرگ اما ناکارآمد روسیه

IISS ارزیابی ناخوشایندی از نیروی هوایی روسیه در آستانه سومین سال جنگ با اوکراین ارائه می‌کند: «نیروی هوایی روسیه نتوانسته است برتری هوایی در برابر یک حریف از نظر عددی ضعیف تر را به دست آورد، هواپیماهای نظارتی و شناسایی کافی ندارد، تعداد کافی از هواپیماهای هدایت‌شونده دقیق ندارد. فاقد مقدار مناسبی سلاح های نقطه زن است، و متحمل تلفات قابل توجهی در زمینه هواپیماها و هلیکوپترهای تهاجمی شده است. حرف پایانی این است که نیروی هوایی راسی نه غیرفعال، بلکه ناموثر بوده است».

IISS برآورد می کند که نیروی هوایی روسیه تنها ۸ فروند A50U Mainstay عملیاتی دارد. این موضوع در کنار خسارات دیگر باعث شده که نیروی هوایی روسیه در زمینه جمع آوری اطلاعات و شناسایی ناکارآمد باشد.

اندیشکده دیگری به نام Rusi در فوریه ۲۰۲۴ اعلام کرد که نیروهای روسیه توسط ۲۹۰ هلیکوپتر (۱۱۰ فروند آن ها از نوع هلیکوپتر تهاجمی) و ۳۱۰ جت سریع (به همراه ۲,۰۸۰ تانک، ۱,۱۳۰ سیستم راکتی چندگانه و ۷,۰۸۰ خودروی زرهی دیگر) پشتیبانی می شود.

تلفات روسیه در جنگ اوکراین

به ادعای وبلاگ منبع باز Oryx، روسیه تاکنون ۱۲۱ ف رورند هواپیمای نظامی را در جنگ اوکراین از دست داده است. بیشترین تلفات مربوط به جنگنده Su-25 (۳۳ فروند)، Su-24 (۱۴ فروند) و هواپیماهای خانواده Su-27 Flanker (۵۱ فروند، از جمله Su-34) بوده است.

علاوه بر این، روسیه حداقل دو هواپیمای آواکس Beriev A50U، تعدادی هواپیمای ترابری و تعدادی بمب افکن استراتژیک را نیز از دست داده است. در حالی که این خسارات دردناک بوده است، روسیه احتمالاً می تواند برای مدت زیادی این تلفات را جایگزین و تحمل کند.

تلفات جت های رزمی روسیه (بر اساس آمار Oryx)	منهدم شده یا آسیب دیده
MiG-31 Foxbat	۳ فروند
Su-25 Grach	۳۳ فروند
Su-24 Fencer	۱۴ فروند
Su-27 Flanker (شامل Su-34, Su-30, Su-35)	۵۱ فروند
Su-57 Felon	۱ فروند
جنگنده های نامشخص	۲ فروند
بمب افکن های استراتژیک (Tu-22M3, Tu-95)	۴ فروند

تعداد واقعی هواپیماهای از دست رفته روسیه احتمالاً به شکل قابل توجهی بیشتر از برآوردهای Oryx باشد (وبسایتی که آمارهایش بر تلفات تأیید شده بصری متکی است).

آمار Oryx همچنین شامل هواپیماهایی که در نتیجه آتش خودی ساقط شده اند و آن هایی که در سراسر کشور سقوط کرده یا دچار سانحه شده اند (اغلب به دلیل فرسودگی) نیز می شود. همچنین نکته دیگر تعداد فروندهای تعمیر شده و بازگشته به میدان نبرد است که هیچ آماری از آن ها در دست نیست. همچنین هواپیماهایی که به دلیل فرسودگی و نیاز به قطعات یدکی از کار افتاده اند نیز محاسبه نشده است.

روسیه تعداد زیادی هواپیمای انبار شده و بازنشسته نیز در اختیار دارد، و این امکان وجود دارد که روسیه بتواند تعدادی از آنها را در صورت نیاز دوباره فعال کند (کاری که انجام داده است).

این همان کاری است که بر اساس گزارش فوربس، اوکراین انجام داده است – به طوری که با وجود تلفات زیاد، ممکن است تعداد جنگنده های Su-24 Fencer که اوکراین در اوایل سال ۲۰۲۴ در اختیار داشته، بیشتر از تعداد این هواپیمای فعال در ناوگان هوایی اوکراین در آغاز جنگ باشد.

خبرکاو