بررسی ها حاکی از آن است که در شش سال گذشته نرخ بیکاری زنان تقریبا در بازه 14 تا 20 درصدی نوسان داشته است. البته این یک تصویر کلی از نرخ بیکاری زنان در کل کشور است. این نوسانات در استان های مختلف با یکدیگر برابر نبوده است.

شواهد نشان می دهد استان آذربایجان غربی با ثبت نرخ بیکاری بالغ بر 53 درصدی بیشترین میزان این رقم را به خود اختصاص داده است. این استان رکوردار کمترین نرخ بیکاری زنان نیز بوده است. به بیان دقیق تر دو استان زنجان و آذربایجان غربی با ثبت نرخ بیکاری 3 درصدی در بازه تحلیل شده، رکوردار پایین ترین نرخ بیکاری زنان در میان استان ها به شمار می روند.

ارقام منتشر شده حاکی از آن است که افزون بر آذربایجان غربی، بالاترین نرخ بیکاری 7 بار به نام استان کرمان و 6 مرتبه به نام یزد به ثبت رسیده است. استان های خوزستان، البرز، آذربایجان شرقی، زنجان و هرمزگان نیز دیگر استان هایی هستند که نام آن ها در ثبت کمترین رکورد نرخ بیکاری به چشم میخورد.

در سوی دیگر طیف زنجان 6 مرتبه کمترین نرخ بیکاری زنان را در میان استان ها داشته است. مرکزی، همدان، اردبیل، خراسان رضوی، هرمزگان و خراسان شمالی نیز دیگر استان هایی با کمترین نرخ بیکاری بوده اند.

کرمان، یزد و آذربایجان غربی سه استانی هستند که نام آن ها هم در میان استان هایی با بالاترین نرخ بیکاری و هم در رده کمترین نرخ بیکاری ها قرار گرفته است. در ادامه بالاترین و کمترین نرخ بیکاری زنان در شش ساله گذشته تحلیل شده است.

بالاترین و پایین ترین نرخ بیکاری 6 سال گذشته در کدام استان ها ثبت شده است؟

نرخ بیکاری زنان یکی از شاخص های مهم بازار کار محسوب می شود و تحلیل آن از زوایای مختلف دارای اهمیت است. زنان نیمی از افراد جامعه را تشکیل داده اند و عدم به کارگیری و استفاده از آن ها، رشد اقتصادی را متاثر ساخته و بر تقویت اقتصاد و توسعه آن اثر منفی خواهد داشت. افزون بر آن نرخ بیکاری زنان می تواند بیانگر تبعیض در دسترسی به فرصت های شغلی، حقوق کمتر و شرایط کاری نامناسب باشد.

بررسی ها حاکی از آن است که از سال 97 تا پایان پاییز امسال، نرخ بیکاری زنان در بازه 14 تا 20 درصدی نوسان داشته است. به بیان دقیق تر در طی این سال ها از هر 100 بانوی 15 ساله و بیشتر در جست و جوی کار حداقل 14 و حداکثر 20 زن موفق به پیدا کردن شغل نشده و بیکار مانده اند. البته آنچه تاکنون مطرح شده نرخ بیکاری زنان در کل کشور است. این رقم در استان های مختلف سطح یکسانی نداشته است.

هدف از این گزارش تحلیل نرخ بیکاری زنان از سال 97 تا پاییز 1402 در استان های مختلف است. در ادامه به این سوال پرداخته شده که در شش سال گذشته کدام استان ها کمترین و کدامیک بیشترین نقش را در استفاده از جمعیت زنان به منظور دست یابی به توسعه و رشد اقتصادی داشته اند. پیش از آغاز این بحث نخست لازم است به مفاهیم بازار کار در یک نگاه کلی به صورت کوتاه اشاره شود.

مفاهیم بازار کار در یک نگاه

در مفاهیم بازار کار از زنان 15 ساله و بیشتر به عنوان، زنان «در سن کار» یاد می شود. از میان این گروه از زنان شماری تمایل و توان مشارکت در بازار کار را دارند. پس به منظور پیدا کردن کار، اقدام به جست و جوی شغلی می‌کنند. به این گروه، زنان «فعال» گفته می‌شود. البته همه افراد فعال موفق به یافتن کار نشده و گروهی«بیکار» می مانند. از تقسیم مجموع زنان بیکار به زنان فعال در سن کار، «نرخ بیکاری» زنان حاصل می شود.

افزایش نرخ بیکاری زنان بدین معناست که بازار کار در جذب بانوان عرضه شده به بازار ناتوان بوده است. در ادامه این موضوع تحلیل شده که بالاترین و پایین ترین نرخ بیکاری کشور از سال 97 تا کنون در کدام استان‌ها به ثبت رسیده است.

آذربایجان غربی، بالاترین نرخ بیکاری زنان را به ثبت رساند

بررسی داده های منتشر شده از نرخ بیکاری زنان توسط مرکز آمار نشان می دهد، در تابستان 1401 نرخ بیکاری زنان در استان آذربایجان غربی به 53.3 درصد رسیده است. به بیان دیگر در این زمان، از هر 100 بانوی در جست و جوی کار در استان آذربایجان غربی، بالغ بر 53 نفر موفق به یافتن شغل نشده و بیکار مانده اند. بدین ترتیب این استان بالاترین نرخ بیکاری زنان را در مقایسه با دیگر استان ها در شش سال گذشته داشته است.

بررسی ها نشان می دهد از سال 97 تا پایان پاییز 1402، آذربایجان غربی تنها یک مرتبه رکورد دار بالاترین نرخ بیکاری زنان در میان استان ها بوده است. در شش سال گذشته استان کرمان 7 مرتبه بالاترین نرخ بیکاری زنان را در کل کشور به ثبت رسانده است. بدین ترتیب این استان از این حیث رکورد دار بوده است.

در رتبه بعدی نام استان یزد به چشم میخورد. به بیان دقیق تر استان یزد از سال 97 تا پاییز سال جاری، 6 مرتبه بالاترین نرخ بیکاری زنان را نسبت به دیگر استان ها داشته است. استان های خوزستان و البرز نیز هرکدام 3 بار بالاترین نرخ بیکاری زنان را نسبت به دیگر استان ها از خود بر جای گذاشته اند.

آذربایجان شرقی، زنجان و هرمزگان دیگر استان هایی هستند که نام آن ها یک مرتبه در فهرست استان هایی با بالاترین نرخ بیکاری دیده شده است.

 بدین ترتیب می توان اذعان داشت که این استان ها در استفاده از نیروی کار زن در راستای تقویت اقتصادی نامناسب ترین عملکرد را داشته اند. ایا می توان بيان کرد که این عملکرد نامطلوب به دلیل تعصبات فرهنگی حاکم بر این استان ها رخ داده و یا ریشه در بی توجهی سیاست گذاران و مسئولان در به کارگیری زنان در بخش های مختلف اقتصادی داشته است؟

زنجان، رکورددار ثبت کمترین نرخ بیکاری در 6 سال گذشته

در زمستان 1400 نرخ بیکاری زنان در استان زنجان به 3.1 درصد رسیده است. به بیان دیگر در این زمان در استان زنجان از هر 100 بانوی در جست و جوی کار تنها 3 نفر بیکار مانده اند. این نرخ در بهار 1401 در استان اذربایجان غربی نیز تکرار شده است. بدین ترتیب این دو استان کمترین نرخ بیکاری زنان را در میان استان ها در شش سال تحلیل شده داشته اند.

البته نام این دو استان از سال 97 تا پاییز امسال بار دیگر نیز در رده استان هایی با پایین ترین نرخ بیکاری به چشم خورده است. در بازه تحلیل شده استان زنجان 6 مرتبه کمترین نرخ بیکاری را در میان استان ها داشته و از این حیث نیز رکورد دار بوده است. استان­ های مرکزی، همدان و آذربایجان غربی نیز هر کدام سه مرتبه کمترین نرخ بیکاری زنان را به نام خود به ثبت رسانده اند.

اردبیل و خراسان رضوی هر کدام 2 بار و کرمان، یزد، هرمزگان و خراسان شمالی با ثبت یکباره کمترین نرخ بیکاری زنان در سطح استانی در شش سال گذشته دیگر استان هایی هستند که در این رده بندی نام خود را به ثبت رسانده و عملکرد مطلوبی را در زمینه به کارگیری از زنان از خود برجای گذاشته اند.

سیاه و سفید در یک قاب/ رفتار دوگانه سه استان در ثبت نرخ بیکاری

بررسی ها  نشان می دهد استان های کرمان، یزد و آذربایجان غربی هم در دسته استان هایی با کمترین و  هم در رده استان هایی با بیشترین نرخ بیکاری قرار داشته اند. با توجه به رفتار دوگانه این استان ها، اثر فرهنگ در استفاده نامناسب و کم از زنان در بازار کار کمرنگ شده و انگشت اتهام به سمت مسئولان بر میگردد. چراکه تغییر فرهنگ امری تدریجی بوده و در یک بازه زمانی کوتاه مدت امکان کاهش شدید نرخ بیکاری در این استان ها وجود نداشته است.