فلزات نادر خاکی مجموعه‌ای از ۱۷ عنصر با خواص شیمیایی مشابه هستند که برای فناوری‌های مدرن ضروری هستند. از نئودیمیوم که در آهنرباهای قوی مقاوم در برابر دماهای بسیار بالا استفاده می‌شود تا بریلیوم که در ساخت مواد سبک وزن برای جت‌های جنگنده به کار می‌رود، این عناصر کاربردهای فناورانه حیاتی متنوعی دارند. اگرچه فلزات نادر خاکی چندان هم کمیاب نیستند، اما به ندرت به شکل خالص یافت می‌شوند و اغلب با مواد معدنی دیگر مخلوط هستند که این امر استخراج آنها را پرهزینه می‌کند. اینفوگرافی زیر، تولید فلزات نادر خاکی (بر حسب کیلوتن) در هشت کشور پیشرو از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۳ را نشان می‌دهد.

تسلط چین بر تولید فلزات نادر خاکی

تولید جهانی فلزات نادر خاکی در سه دهه گذشته افزایش چشمگیری داشته و از ۷۵.۷ کیلوتن در سال ۱۹۹۵ به بیش از ۳۵۰ کیلوتن در سال ۲۰۲۳ رسیده است که نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای این فلزات و کاربردهای آن در فناوری های پیشرفته است.

چین همواره رهبر بی‌چون و چرای صنعت فلزات نادر خاکی بوده و هنوز هم هست، به طوری که تا سال ۲۰۲۳ بیش از دو سوم تولید جهانی را به خود اختصاص داده است.

ایالات متحده به ویژه از سال ۲۰۱۷ به بعد، بازگشت قدرتمندی به عرصه تولید فلزات نادر خاکی داشته است. تولید آمریکا از ۱۵.۴ کیلوتن در سال ۲۰۱۷ به ۴۳ کیلوتن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته که نشان‌دهنده تلاش‌ها برای تقویت زنجیره تأمین داخلی و کاهش وابستگی به چین است.

جداسازی و فرآوری فلزات نادر خاکی مرحله‌ای اساسی در زنجیره تأمین است و چین تقریباً انحصار این فرآیند را در اختیار دارد. این کشور در حال حاضر ۹۰ درصد از کل فلزات نادر خاکی و ۹۹.۹ درصد از فلزات نادر خاکی سنگین را فرآوری می‌کند، به این معنی که فلزات را از سایر کشورها وارد و آنها را فرآوری می‌کند.

در دسامبر ۲۰۲۳، چین صادرات فناوری استخراج و جداسازی فلزات نادر خاکی را ممنوع کرد، با این امید که موقعیت مسلط خود را در زنجیره تأمین جهانی مواد معدنی حیاتی تقویت کند.

در همین حال، ایالات متحده تلاش‌های خود را برای تقویت هم تولید داخلی و هم قابلیت‌های فرآوری فلزات نادر خاکی افزایش داده است و میلیون‌ها دلار به شرکت‌هایی برای ساخت تأسیسات جداسازی و فرآوری خودشان اعطا کرده است.

خبرکاو